Περί αγωγού ΤΑΡ και τα παραμύθια περί succes story..Πάντα χάνει ο λαός ...

Αναδημοσίευση από το πολύ καλό οικονομικό πολιτικό blog
http://ciaoant1.blogspot.com/2013/06/tap-success-story.html

FRIDAY, JUNE 28, 2013

TAP: Αν είναι τόσο "success story", τότε γιατί η Αμερική τα έχει βάψει μαύρα;

Είχα καιρό να γράψω, και εφόσον δεν υπάρχει σοβαρή οικονομική στήριξη δε ξέρω και κατά πόσο θα έχω χρόνο για να συνεχίσω, αλλά τέλος πάντων, όποτε μπορώ θα γράφω. Έλαβα και mails για να συνεχίσω, αλλά όσο και να θέλω, χωρίς χρόνο/χρήμα αυτό απλά δεν είναι εφικτό.



Στην Ελλάδα, έρχονται νέες απολύσεις, λουκέτα, υποβάθμιση υγείας, εκπαίδευσης, κτλ, και στο μέλλον θα δούμε και ακόμα πιο (ακρο)δεξιές και αυταρχικές πολιτικές, με το σημερινό πολιτικό προσωπικό να παίζει τα ρέστα του: Αν αποτύχουν, τότε πολλοί εξ αυτών θα σταλούν φυλακή ως εξιλαστήρια θύματα από την επόμενη κυβέρνηση, που θα πρέπει υποχρεωτικά να κάνει μια (μικρή) κάθαρση, για να αποφορτίσει κάπως την συσσωρευμένη λαϊκή πίεση.

Προς το παρόν λοιπόν, μαζεύτηκε όλη η οικογενειοκρατία ΠΑΣΟΚ-ΝΔ στην κυβέρνηση, και από πολιτικής άποψης έχουμε μια στροφή προς τα ακροδεξιά, για να έχουν την απαραίτητη "πυγμή" για να επιβάλλουν αυτές τις πολιτικές εις βάρος μας.

Νομίζω ότι και τα κάγκελα που τοποθέτησαν αυτές τις μέρες στη Βουλή δείχνουν ότι η άρχουσα τάξη ετοιμάζεται για νέο γύρο ακόμα πιο σκληρών αναμετρήσεων - την ίδια ώρα βέβαια...στο Βιλαμπάχο ακόμα τρίβουν, με την αριστερά να περιμένει λύσεις...από τον Αλαβάνο και αναλύσεις από τους δημοσιογράφους της ΕΡΤ (που, ότι και να λέτε, εμένα δεν έχουν και πολλά να μου πουν ως δημοσιογράφοι/αναλυτές: Αν εσείς νομίζετε ότι ο τρόπος για να σταματηθεί η αυταρχική επίθεση της κυβέρνησης είναι να κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας (και τους γύρω μας) ότι τάχα αυτή είναι "σοβαρή δημοσιογραφία", τότε σόρρυ, αλλά δεν πείθομαι). Οπότε δεν είμαι και τόσο αισιόδοξος.

Τέλος πάντων, σε αυτό το νέο γύρο αναρτήσεων, θα δούμε καταρχήν τον αγωγό ΤΑΡ, μιας και στην Ελλάδα διαφημίζεται ως "πρώτο θέμα" από τα κυρίαρχα ΜΜΕ, προκειμένου να μας πείσουν ότι η κυβέρνηση προχωρά ακάθεκτη στο "success story" της. Ειδικά μάλιστα μετά την "εθελουσία έξοδο" του Κουβέλη (που πλέον δεν έχει θέση νομίζω στα πράγματα έτσι κι αλλιώς), η κυβέρνηση ήθελε μια "επιτυχία", οπότε ο ΤΑΡ κατέληξε να έχει περισσότερη διαφήμιση και από χολυγουντιανή ταινία.

Έτσι, ακούσαμε ότι θα φέρει επενδύσεις και θέσεις εργασίας, θα έχουμε φτηνή ενέργεια, καθώς και ότι θα μετατρέψει τη χώρα σε "μεγάλο ενεργειακό κόμβο" και άλλα τέτοια ηρωικά. Εμείς βέβαια θα δούμε και τα διεθνή ΜΜΕ, ειδικά τα αμερικάνικα, που παρουσιάζουν μια πολύ διαφορετική κατάσταση...Αλά πριν φτάσουμε στις ευρύτερες συνέπειες αυτού του αγωγού, και δούμε αν ευσταθούν ή όχι τα μεγάλα λόγια περί "μεγάλου ενεργειακού κόμβου", ας δούμε κάποια πιο άμεσα πράγματα για την Ελλάδα:

Οι θέσεις εργασίας είναι βέβαια πραγματικές, και νομίζω αποτελούν και το μεγάλο "δέλεαρ" για να τσιμπήσει ο κόσμος. Ο Μπογιόπουλος ήδη ανέφερε χθες σε ένα άρθρο του ότι οι θέσεις εργασίας θα είναι πολύ λιγότερες από αυτές που διαφημίζει η κυβέρνηση (και πιθανότατα θα είναι και πιο κακοπληρωμένες):

Οι μόνιμες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του αγωγού, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΙΟΒΕ, θα είναι μόλις 100!

Σύμφωνα πάντα με την ίδια έκθεση, οι θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν δεν θα ξεπερνούν τις 4.800 και αυτό μέσα στα επόμενα 54 χρόνια! Οση δηλαδή θα είναι η διάρκεια της σύμβασης της κοινοπραξίας με την ελληνική κυβέρνηση – περιλαμβανομένου και του χρόνου κατασκευής του έργου – και αυτό μόνο στην «περίπτωση που οι σωλήνες του αγωγού προμηθευτούν από εγχώριους παραγωγούς».

Ειδικά κατά τη διάρκεια της κατασκευής του αγωγού και για περίπου τρία χρόνια θα απασχοληθούν εργαζόμενοι - που χωρίς να υπάρχει σχετική πρόβλεψη το υπουργείο τους εκτιμά το πολύ στους 2.000 - με μισθούς και μεροκάματα που θα καθορίσουν οι κατασκευαστικοί όμιλοι που θα αναλάβουν το έργο, αξιοποιώντας φυσικά την εγχώρια αντεργατική νομοθεσία, που ξεκινά από τα 400 ευρώ βασικό…

Παρόλα αυτά βέβαια, και πάλι ο κόσμος στην πλειοψηφία του μάλλον θα "τσιμπήσει", διότι όταν υπάρχει τόσο μεγάλη ανεργία, η προοπτική του να ανοίξουν κάποιες θέσεις εργασίας είναι τόσο θελκτική, που καταλήγεις να μη βλέπεις τίποτα άλλο μπροστά σου(αυτό εξάλλου είναι και το "βαθύτερο νόημα" των όσων γίνονται σήμερα: Αφήνουν τον εργάτη να πεινάσει, ώστε μετά να δεχτεί οποιαδήποτε δουλειά, με μισθούς και εργασιακές συνθήκες της πλάκας για να αυξήσουν τα κέρδη τους οι εργοδότες).

Σε ότι αφορά το φτηνό αέριο, είναι νομίζω αποκαλυπτικά τα όσα λέει ο επικεφαλής της αντίπαλης κοινοπραξίας του ΤΑΡ, που, επειδή έχασε, λέει τώρα την αλήθεια (αν και προφανώς δε λέει όλητην αλήθεια - θα τα πούμε τα υπόλοιπα σε λίγο):

"Χάσαμε από τον TAP γιατί πληρώνετε το αέριο... πανάκριβα!"

[...] πέρα από την προφανή πικρία, οι δηλώσεις του διευθύνοντος συμβούλου της αυστριακής OMV, Gerhard Roiss αμέσως μετά την ανεπίσημη γνωστοποίηση της απόφασης για τον TAP, επαναφέρουν στο προσκήνιο το εκρηκτικό πρόβλημα των πανάκριβων τιμών του φυσικού αερίου στην Ελλάδα. 

Τι είπε ο κ. Roiss, που ηγείται μιας εξαιρετικά σοβαρής και αναγνωρισμένης κεντροευρωπαϊκής ενεργειακής εταιρείας; Ότι το κονσόρτσιουμ του Shah Deniz, επέλεξε τον TAP αντί για το Nabucco  εξαιτίας των υψηλότερων τιμών του φυσικού αερίου που αποδέχονται και πληρώνουν Ελλάδα και Ιταλία. 

Δηλαδή οι Αζέροι προτίμησαν τον TAP καθώς αυτός καταλήγει σε «ακριβές αγορές» όπου υπάρχουν σημαντικά περιθώρια κέρδους για τους πωλητές, σε αντίθεση με τα μικρότερα περιθώρια κέρδους στις αγορές όπου θα διερχόταν ο αγωγός Nabucco (που σημειωτέον οδηγείται σε οριστική ακύρωση).

Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν έχουν βάση τα λεγόμενα του Roiss. Η απάντηση, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, έρχεται από τις πρόσφατες ανακοινώσεις του αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου της Gazprom Αλεξάντερ Μεντβέντεφ: η τιμή εισαγωγής του ρωσικού φυσικού αερίου είναι 35% ακριβότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ σε ορισμένες αγορές η διαφορά της τιμής φτάνει έως και το 50%.

Και αξίζει να αναφερθεί ότι και στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, βασικός προμηθευτής όπως και στην Ελλάδα, είναι η ρωσική Gazprom. Ωστόσο, όπως αποκάλυψε πρόσφατα η ρωσική εταιρεία, μια σειρά από πελάτες της στην Ευρώπη ζήτησαν και πέτυχαν σημαντικές εκπτώσεις στην τιμή προμήθειας: για παράδειγμα η γερμανική EON, η ιταλική ENI και η γαλλική EdF έχουν πάρει εκπτώσεις συνολικού ύψους 3,3 δισ. δολαρίων στη διάρκεια του 2012, ενώ ακόμη 800 – 900 εκατ. δολάρια θα δοθούν το 2013.

Σημειώνεται ότι οι τιμές των ενεργειακών αγαθών (αέριο και ηλεκτρισμός) αποτελούν σήμερα το βασικότερο παράγοντα κόστους για τη βιομηχανική παραγωγή. Πρόσφατα, η ΕΕ ανακοίνωσε την πρόθεσή της να αναβιώσει τη βιομηχανία και το ενεργειακό πρόβλημα αναδεικνύεται ως βασικός πυλώνας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της παραγωγής. Στην Ελλάδα οι βιομηχανίες για πάνω από δύο χρόνια απευθύνουν δραματικό SOS για τα αυξημένα κόστη που τους επιβάλουν τα κρατικά μονοπώλια αλλά και η αυξημένη φορολογία στην ενέργεια. Ήδη εν αναμονή των μέτρων μείωσης του ενεργειακού κόστους έχουν κλείσει δεκάδες βιομηχανικές μονάδες, ενώ ένα βήμα πριν το λουκέτο βρίσκονται ακόμη πολλά ηχηρά ονόματα της εναπομείνασας βιομηχανικής παραγωγής.

Σήμερα μάλιστα, η Γερμανία, σύμμαχος της Ρωσίας που έτσι κι αλλιώς παίρνει ενέργεια από αυτήν σε μειωμένη τιμή, ανακοίνωσε ότι πέτυχε ακόμα μεγαλύτερη έκπτωση:

Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που προσπάθησαν να υποβαθμίσουν τις δηλώσεις του διευθύνοντος συμβούλου της OMV, μιας σοβαρής και υπεύθυνης κεντροευρωπαϊκής εταιρείας, που «τόλμησε» να πει το προφανές, ότι δηλαδή στην Ελλάδα οι τιμές αερίου είναι υπέρογκα υψηλές. Χθες όμως ήρθε και μια νέα εξέλιξη, να επιβεβαιώσει ότι στην ελληνική αγορά του φυσικού αερίου κάτι πάει στραβά. Ο λόγος για την απόφαση του διαιτητικού δικαστηρίου που δικαιώνει την RWE στη διαμάχη που είχε με τη Gazprom, υποχρεώνοντας τη ρωσική εταιρεία όχι μόνο να επιστρέψει εκατοντάδες εκατομμύρια, αλλά επιπρόσθετα εφεξής να τιμολογεί τη γερμανική εταιρεία με φόρμουλα συνδεδεμένη με τις τιμές της spot αγοράς αερίου και όχι του  πετρελαίου. Και πρέπει να τονιστεί ότι η RWE ήδη προμηθευόταν –και πριν την απόφαση του δικαστηρίου– το ρωσικό αέριο σε πολύ χαμηλότερο κόστος (πάνω από 30%) σε σχέση με τις τιμές «με καπέλο» που αγοράζει η Ελλάδα. 

Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα δεν είναι μεγάλος ενεργειακός κόμβος - απλά τυχαίνει λόγω γεωγραφικής θέσης να περνάνε από εδώ αγωγοί, οι οποίοι καταλήγουν σε μεγαλύτερες αγορές. Η Ελλάδα απλά είναι ένας ενδιάμεσος κόμβος, που τον χρησιμοποιούν με ελάχιστα ανταλλάγματα οι μεγάλοι παίκτες. Δεν είναι και εντελώς άβουλη χώρα-προτεκτοράτο, αλλά πάντως δεν είναι και "μεγάλος ενεργειακός κόμβος". Αυτό άλλωστε φαίνεται και από το ότι ούτε καλές τιμές παίρνει για την ενέργεια που εισάγει, αλλά ούτε καν μπορεί να εκμεταλλευτεί πλήρως τα ντόπια κοιτάσματα ενέργειας που ψάχνει να βρει στο υπέδαφος της.

Να σημειωθεί επίσης ότι αυτά που λέει ο ηττημένος διευθυντής ότι οι Αζέροι προτίμησαν τον ΤΑΡ μόνο για οικονομικούς λόγους, επειδή στην Ελλάδα μπορούν να πουλήσουν ακριβότερα το αέριο,δεν είναι ολόκληρη η αλήθεια:

Η Ελλάδα είναι μια σχετικά μικρή αγορά, και γενικά τα κριτήρια για τους αγωγούς είναι σε μεγάλο βαθμό πολιτικά, και όχι αμιγώς οικονομικά. Εδώ σφάζονται μεταξύ τους οι ιμπεριαλιστές, και ανάλογα με το τι αγωγοί φτιάχνονται, ελέγχονται ολόκληρες χώρες.

Για παράδειγμα, αν δούμε το παρακάτω διάγραμμα, θα δούμε ότι ο ΤΑΡ φτάνει μέχρι την Ιταλία, ενώ ο Nabucco θα έφτανε, αν φτιαχνόταν, μέχρι την Αυστρία, δηλαδή μέχρι την καρδιά της Ευρώπης.

Δείτε λίγο το χάρτη, και μετά θα σχολιάσουμε, και θα δούμε και την -άκρως αποκαλυπτική- αντίδραση των Αμερικάνων για τον ΤΑΡ:

Ο Nabucco ήταν ένας αγωγός που η Ρωσία ΔΕΝ τον ήθελε, γιατί θα μπορούσε να ανταγωνιστεί "στα ίσια" τον δικό της αγωγό SouthStream [η Ρωσία έχει δύο μεγάλους αγωγούς προς της Ευρώπη, τον NordStream για τη Βόρεια Ευρώπη και τον SouthStream για τη Νότια, και με αυτούς τους δύο αγωγούς θέλει να κυριαρχήσει].

Εννοείται λοιπόν ότι η Ρωσία πανηγυρίζει που ακυρώθηκε ο Nabucco, γιατί ο ΤΑΡ είναι ένας μικρότερος αγωγός, που δε μπορεί να μεταφέρει πολύ ενέργεια, και μάλιστα δε φτάνει μέχρι την κεντρική Ευρώπη.

Η Γερμανία προφανώς δέχτηκε αυτή τη συμφωνία, διότι έχει συμμαχήσει με τους Ρώσους και δε θέλει να τους δυσαρεστήσει. Επίσης, η Γερμανία προτίμησε ο αγωγός να περάσει από Ελλάδα-Ιταλία, ώστε να βοηθήσει, έστω και λίγο, την ανάπτυξη αυτών των "προβληματικών" χωρών της ευρωζώνης και να μην εξεγερθούν πλήρως (αντίθετα, η Γερμανία ψιλοαδιαφορεί για κάτι Ρουμανίες, κτλ από όπου θα πέρναγε ο Nabucco).

Όλα αυτά σημαίνουν ότι για την κεντρική Ευρώπη, ο μοναδικός μεγάλος αγωγός που απομένει είναι -τι έκπληξη- ο SouthStream, δηλαδή ο αγωγός της Ρωσίας. Εδώ ένα άρθρο που είχε δημοσιευτεί ένα μήνα πριν:

Russia’s South Stream may have Defeated its Nabucco Rival

The Nabucco Pipeline was supposed to give Europe an alternative source of natural gas and free eastern European members from the oppression of Russia; yet Russia’s South Stream Pipeline, which follows the same route, may result in the abandonment of Nabucco. Instead the Azerbaijan and its partner, BP, may decide to build the Trans Adriatic Pipeline (TAP) to supply natural gas to southern Europe.

Nabucco will help poor eastern bloc economies such as Bulgaria and Romania with the infrastructure investments that will be made in the countries; yet TAP will provide those same investment benefits to Greece and Italy whose economies (especially Greece’s) have been dragging the EU into recession. Germany will be especially happy if Greece receives boosts to its economy enough to no longer need future bailouts. There is also the fact that Russia’s South Stream pipe will bring the same economic benefits as Nabucco, although without the relief from reliance on Russian gas.  (σ.σ. οπότε η Ρωσία πετάει και αυτή από τη χαρά της που διατηρεί ουσιαστικά το μονοπώλιο της στην Ευρώπη!)

Ας δούμε τώρα και ένα άρθρο της Wall Street Journal, που είναι ένα από τα πιο γνωστά όργανα προπαγάνδας των Αμερικάνων - όπως θα δείτε, εδώ δεν υπάρχει κανένα "success story", ίσα-ίσα που υπάρχει μεγάλη απογοήτευση που δεν προωθήθηκε ο Nabucco:

European Pipeline Loses Bid to Ship Gas Setback for EU Quest to Diversify Energy Supply Away from Russia

A centerpiece of the European Union's push to limit its reliance on Russian natural gas came to an unsuccessful conclusion Wednesday after the Nabucco West pipeline consortium lost a contest to ship gas from Azerbaijan into the heart of Europe. (σ.σ. και ποιος σας είπε ότι η Γερμανία θέλει στ' αλήθεια να απεξαρτηθεί από την ενέργεια της Ρωσίας; Κάθε άλλο - η Γερμανία θέλει να βοηθήσει τη Ρωσία, και ως αντάλλαγμα η Ρωσία στηρίζει το ευρώ ως αντιδολάριο)

This leaves the rival Trans Adriatic Pipeline, or TAP, as the only other candidate. But TAP, which people close to the matter said would be awarded the contract on Friday, plans to initially ship just a third of the gas that was originally intended for Nabucco. Control of gas deliveries to Europe will now rest with the Shah Deniz consortium rather than with European customers. (σ.σ. για όσους δε ξέρουν αγγλικά, το άρθρο λέει ότι ο ΤΑΡ θα χωράει αρχικά μόλις το 1/3 του αερίου που θα χώραγε ο Nabucco, είναι δηλαδή πολύ μικρότερος αγωγός)

The original scope of the project was cut dramatically in May 2012, when the consortium decided only to proceed with the western half of the pipeline, running from Austria to the Turkish border. One of the pipeline's principal backers, German utility RWE AG quit the consortium in spring this year. (σ.σ. την είχαμε δει αυτήν την είδηση, η Γερμανία ουσιαστικά "τορπίλισε" τον Nabucco με αυτή την κίνηση, και τώρα ως αντάλλαγμα τσίμπησε προφανώς και μια νέα έκπτωση από τη Ρωσία, όπως είδαμε και πιο πάνω).

Για το τέλος, ένα μικρό σχόλιο για την πρόσφατη ματαίωση της πώλησης της ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ στη Ρωσία:

Δε μπορώ βέβαια να γνωρίζω τι σόι "παρασκήνιο" υπήρξε, αλλά οι εξελίξεις δείχνουν ότι η Ρωσία έμεινε ευχαριστημένη που ακυρώθηκε ο Nabucco (που όντως τον φοβόταν), και μέσα στα ανταλλάγματα ήταν να μην καταστρατηγήσει την ευρωπαική αντιμονοπωλιακή νομοθεσία. Παράλληλα, η Γερμανία ικανοποίησε -κάπως- και την Αμερική, που πίεζε η Ρωσία να μην πάρει τη ΔΕΠΑ, και κυρίως τη ΔΕΣΦΑ (η ΔΕΣΦΑ μάλλον είναι πιο σχετική με τους αγωγούς, άρα ίσως να είναι και πιο σημαντική, και τελικά κατέληξε στα χέρια του Αζερμπαϊτζάν).